Với khí hậu nhiệt đới, Việt Nam có lượng ánh sáng mặt trời rất nhiều và chiếu với cường độ mạnh. Do vậy, nhiều thành phố trên cả nước có chỉ số tia UV ở mức từ cao đến rất cao. Vậy tia UV là gì? Tác nhân gây hại ra sao? Làm thế nào để bảo vệ làn da tránh khỏi tác hại của tia UV? Hãy cùng mình tìm hiểu nhé!
1. Tia UV là gì?
Tia UV(Ultraviolet) còn được gọi là tia cực tím hay tia tử ngoại. Đây là một dạng của tia phổ điện từ, nằm giữa tia ánh sáng có bước sóng ngắn hơn tia ánh sáng nhìn thấy và tia X. Ngoài ra, có thể hiểu tia UV cũng là một phần của bức xạ mặt trời. Tia UV có ảnh hưởng lớn đến môi trường và sức khỏe con người.
2. Tia UV có ở đâu, có bao nhiêu loại?
Mặt trời là nguồn chính của tia UV. Chúng được truyền từ bề mặt của mặt trời rồi qua không khí để đến Trái Đất. Tia cực tím chiếm tới 10% trong lượng ánh nắng mặt trời chiếu xuống mặt đất. Tia UV có thể tìm thấy ở mọi nơi có ánh sáng mặt trời. Ví dụ như trong các khu vực thành thị, bãi biển, công viên, và các địa điểm ngoại ô. Đặc biệt, khi ta tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời thì tác động của tia mạnh nhất với da. Bên cạnh đó, độ cao càng lớn, tia UV càng mạnh. Do đó, ở những nơi có độ cao cao, như trên núi, tia UV có thể càng mạnh.
Các loại tia UV:
- Tia UV A (UVA): Có bước sóng từ 320 đến 400 nanometer. UVA chiếm phần lớn tia UV đến Trái Đất và có ảnh hưởng lớn đến làn da. Nó chủ yếu liên quan đến quá trình lão hóa da. Đặc biệt, nó có thể góp phần vào việc gây nám và tăng nguy cơ ung thư da.
- Tia UV B (UVB): Có bước sóng từ 280 đến 320 nanometer. UVB làm đỏ và cháy nám da. Chúng liên quan chặt chẽ đến sự xuất hiện của vết đỏ, bong tróc sau khi da cháy nám. Nó cũng đóng một vai trò quan trọng trong tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư da.
- Tia UV C (UVC): Có bước sóng từ 100 đến 280 nanometer. UVC không thể đạt tới bề mặt Trái Đất. Vì chúng được hấp thụ bởi tầng ozon ở tầng bầu khí quyển trên cao. Do đó, tia UVC không có ảnh hưởng lớn đến con người.
3. Tác dụng tích cực từ tia UV
Tia UV được biết đến là một tác nhân cực kì có hại cho da. Tuy nhiên, cũng không thể phủ định một số lợi ích mà tia UV đem lại như:
Sản Xuất Vitamin D:
Tia UVB kích thích da sản xuất vitamin D. Đây là một vitamin quan trọng cho sức khỏe xương và hệ miễn dịch.
Diệt Khuẩn và Khử Trùng:
Tia UV được sử dụng trong quá trình diệt khuẩn và khử trùng trong nước, không khí và nhiều bề mặt khác.
Sản Xuất Năng Lượng Mặt Trời:
Tia UV là một phần của tia tử ngoại trong quang phổ mặt trời. Chúng được sử dụng để tạo ra năng lượng mặt trời thông qua các tấm pin mặt trời.
4. Tia UV bao nhiêu thì gây hại?
Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) đã đưa ra mức bức xạ tia cực tím của mỗi ngày trên thang điểm đơn giản từ 1 đến 11+. Cụ thể:
0 – 2: Thấp, không gây nguy hiểm
3 – 5: Trung bình, gây hại một chút cho những người không có đồ bảo hộ khi đi ngoài nắng
6 – 7: Cao, gây hại cao đối với người không có bảo hộ khi đi ngoài nắng
8 – 10: Cực cao, có thời gian gây bỏng là 25 phút
Chỉ số UV từ 11 trở lên được xem là cực kỳ cao, rất nguy hiểm, nguy cơ làm tổn thương da, mắt bị bỏng nếu tiếp xúc ánh nắng mặt trời trong khoảng 15 phút mà không được bảo vệ.
5. Tác hại của tia UV
Có 2 loại tia UV gây hại cho da là UVA và UVB. Chúng làm tổn thương cấu trúc ADN trong tế bào da. Tia UVB thường liên quan đến cháy nám và ung thư da. Tia UVA có thể gây lão hóa da và tăng nguy cơ mắc các vấn đề về da:
Tia UVA:
Có khả năng xâm nhập sâu vào da, tác động chủ yếu vào lớp Dermis. Gây lão hóa da bằng cách phá hủy Collagen và Elastin. Từ đó, chúng làm mất độ đàn hồi và độ săn chắc của da.
Tia UVB:
Tác động chủ yếu vào lớp ngoại cùng của da (lớp biểu bì), gây tổn thương da một cách nhanh chóng. Bên cạnh đó, tia UVB khiến tổn thương hệ miễn dịch của da làm ảnh hưởng đến quá trình tái tạo tế bào. Làm da bị cháy nắng và đen sạm, là nguyên nhân dẫn đến ung thư da.
6. Cách bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV
Sử dụng kem chống nắng mỗi ngày
Tia UV có ở mọi nơi, kể cả trong những ngày mây mù hay khi bạn ở trong nhà. Tia UV có thể xâm nhập qua cửa sổ và ảnh hưởng đến làn da của bạn. Mỗi ngày, làn da của chúng ta liên tục tiếp xúc với tác động có hại của tia UV từ ánh sáng mặt trời. Để bảo vệ da khỏi những tác động tiêu cực này, kem chống nắng đã trở thành một vũ khí hiệu quả và thiết yếu trong chăm sóc da hàng ngày.
Đặc biệt, Việt Nam là nước có khí hậu nhiệt đới nên thường xuyên đón nhận lượng ánh sáng mặt trời rất lớn và cường độ tia UV cao. Hiểu được điều này, dailyU đã ra mắt “Centella Sunscream” – kem chống nắng phổ rộng, bảo vệ làn da một cách toàn diện với SPF50+/PA+++. Hơn hết, đây là một sản phẩm thiên nhiên lành tính, ủng hộ nông sản của người dân Việt Nam.
Chú ý trang phục mỗi khi ra ngoài:
- Đeo kính mắt chống UV: Đeo kính mắt chống UV để bảo vệ mắt khỏi tác động của tia UV, giảm nguy cơ mắc các vấn đề về mắt như cataract và thoái hóa võng mạc.
- Che mặt bằng nón, khẩu trang: Sử dụng nón và khẩu trang che mặt và đầu khỏi ánh sáng mặt trời.
- Mang áo che mát: Mặc áo dài hoặc áo có chất liệu chống nắng để che phủ da khỏi tác động của tia UV. Áo che mát với màu sáng cũng giúp phản xạ ánh sáng mặt trời.
Xây dựng chế độ ăn uống khoa học:
Để đối mặt với tác động có hại của tia tử ngoại từ môi trường bên ngoài và đồng thời ngăn chặn tổn thương từ bên trong, việc thực hiện một chế độ ăn uống khoa học là rất quan trọng. Bạn có thể bổ sung cho cơ thể những thực phẩm như dầu oliu, ớt chuông, cà chua, trà xanh, bông cải xanh, cá hồi, vì chúng đều là nguồn dinh dưỡng phong phú, giàu chất chống oxy hóa, khoáng chất và vitamin. Những chất này không chỉ giúp giảm nguy cơ lão hóa mà còn được chứng minh là hữu ích trong việc ngăn chặn nguy cơ mắc ung thư da. Đồng thời, đừng quên duy trì cân nước hàng ngày bằng cách uống đủ 2 lít nước mỗi ngày, điều này cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và làn da trẻ trung.
Tránh tiếp xúc lâu với ánh nắng mặt trời:
Trong khoảng thời gian từ 11 giờ sáng đến 14 giờ chiều, đây là khoảng thời gian mà tia UVB – tia có khả năng gây cháy nám và ung thư da có cường độ mạnh nhất. Do vậy, chúng ta nên cố gắng tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời vào khoảng thời gian này. Bên cạnh đó, những nguồn bức xạ nhân tạo như ánh sáng từ màn hình điện thoại, máy tính cũng là tác nhân làm hại da.
Kiểm Tra Da Định Kỳ:
Tự kiểm tra làn da định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường hoặc biểu hiện của ung thư da. Nếu phát hiện có vết nám mới, nốt đen, hay sự biến đổi nào khác trên da, hãy thăm bác sĩ ngay.
